Tag Archives Kurram district

Fleeing the farms: the devastating effect of conflict on youth involvement in small-scale agriculture in Pakistan by Hassan Turi

Posted on 5 min read

[Ελληνική έκδοση παρακάτω]

Rural youth unemployment is a serious crisis facing countries of the Global South. Small-scale agriculture, which has long been the single biggest employer of the developing world, has the potential to be ecologically rational, socially just, and capable of absorbing unemployed youth. However, contemporary agrarian research has increasingly found that young people are not attracted to agricultural work. While a global urbanization trend is leading to exodus from rural areas, Hassan Turi shows the devastating impact of protracted regional and local conflicts on agricultural practices in Kurram District in Pakistan that further diminish the youth’s willingness to engage in small-scale agriculture.


With a global land rush triggered by rising food prices, the consolidation of large-scale industrial agriculture is not only dispossessing people from their lands, but also bringing energy-intensive and climate-warming practices. Small-scale agriculture, which has long been the single biggest employer of the developing world, has the potential to be ecologically rational, socially just, and capable of absorbing unemployed youth. However, contemporary agrarian research has increasingly found that young people are not attracted to agricultural work. Understanding the causes behind youth flight and unemployment is a key priority for developing a long-term youth policy and strengthening the agricultural economy.

According to a 2018 UNDP report, Pakistan currently has the largest youth population in the world, with 64% of the population less than 30 years of age. While there is a labour shortage in Pakistan and elsewhere, small-scale agriculture is no longer en vogue as youths leave their families to pursue careers in cities. But unlike the rest of Pakistan, where rural labour is migrating to cities, the rural youth from Kurram is increasingly migrating outside of Pakistan and becoming vulnerable to wider geopolitical conflicts. The conflict in the region has played a significant role in shaping Pakistan’s agricultural landscape, driving youths away from farms and changing agriculture in a way that makes it unattractive.

Conflict on the frontier

The village of Bilayamin, where I conducted my fieldwork, is located in the Kurram District of Khyber Pakthunkhwa Province that borders Afghanistan. This region has been affected by severe violence for decades. An ugly proxy war with the US lasting for years and a wider regional war have had a profound impact on people’s livelihoods, especially on agriculture, which had been the primary source of income for decades.

Before, most households employed family labour for agriculture, except during peak stages of farming. These patterns changed after the arrival of Afghan refugees in the 1980s (from the first Afghan war) to refugee camps in Kurram. With the launch of the War on Terror in 2001 and subsequent conflict in Kurram, farming practices took another hit. Land remained uncultivated during the war, and many people died, suffered injuries, or were displaced. Farmers could not bring their products to markets or buy new farming inputs. The conflict also forced many people, especially the youth, to flee from the villages in search of safety and better livelihoods. Those remaining behind were less interested in farming, seeking jobs related to their education, but without much success. Despite the sharp need for agricultural labour, young people were massively un- or underemployed and preferred to leave the country as migrant workers abroad.

Effects on farming practices

This labour shortage pushed farmers to change cropping patterns. Many have stopped growing rice. More farmers are planting plums and apricot orchards or rearing livestock. The proliferation of wild boars has stopped the cultivation of groundnuts and crops like rice or beans near the riverbanks and mountains. Young farmers are now tasked by their families with guarding their crops, often staying awake all night for the last two months of the harvest. In addition, there is an emerging trend of wage labour hired daily from villages with smaller landholdings. Remittances have also acquired increasing importance. Households with income from remittances are successfully reproducing themselves by spending money on better farming inputs and hiring labour on time. Families without remittance incomes are either decreasing the cultivation of labour-intensive crops or involving more household members to bring prices down.

Changing preferences

Farming in Kurram, as in many places in the world, used to be a familial responsibility, but preferences have changed. Children traditionally would be involved in farming practices from an early age. Accompanying the adults to farms, children would fetch water, tea, food, and farming tools when the elders are busy. They would graze cattle and cut firewood or complete tasks reserved for children, such as weeding onions. Research suggests that exposure from an early age is crucial to engage interest in farming. But rural children who go to school are not exposed to these practices and consequently begin to lose interest in farming.

After the conflict in Kurram, households foisted more farming responsibilities onto those youths who remained in the region to compensate for labour shortages due to the war. For instance, before the conflict, children were not involved in difficult labour. However, this changed after the conflict, which seems to create an aversion for farming as the youth feels overworked. Most who are still engaged in farming see it as a transitory phase before securing a future in the cities. Yet some continue to wait and never make it to the cities, wondering if this temporary phase will ever end and despising the growing burden placed on them.

The effects of the multiple conflicts facing the Kurram District in Pakistan have been profound, exacerbating a global move away from small-scale agriculture towards cities or towards industrial agriculture. Small-scale agriculture, which can address the growing youth unemployment problem, needs to be made more attractive for the youth, who should see it as a viable enterprise instead of as a familial responsibility.


This is a shortened and edited version of an article that was originally published by Jamhoor.


About the author:

Sibth ul Hassan Turi is an Orange Knowledge Programme Fellow who studies at the ISS in 2016/2017. He comes from the Kurram district of Khyber Pakhtunkhwa and is a member of the Awami Workers Party Islamabad/Rawalpindi.



Εγκαταλείποντας τη γη: οι καταστροφικές συνέπειες του πολέμου στην συμμετοχή των νέων στην καλλιέργεια γης στο Πακιστάν του άρθρου τoυ Hassan Turi 


Τα υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων που ζουν στην περιφέρεια, αποτελούν ένα από τα ουσιαστικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χώρες του Παγκόσμιου Νότου. Η καλλιέργεια μικρών εκτάσεων γης, η οποία αποτελούσα και συνεχίζει να αποτελεί τον μεγαλύτερο παροχέας εργασίας των αναπτυσσόμενων χωρών , έχει μια δυναμική προοπτική στο να παράγει με οικολογικό τρόπο, κοινωνικά μη-άδικο και ικανό να απορροφά μεγάλο πληθυσμό αναξιοποίητου, νέου σε ηλικία, ανθρωπίνου δυναμικού που αντιμετωπίζει την ανεργία στην περιφέρεια. Παρόλο, που η σύγχρονη έρευνα στον τομέα της γεωργίας και της αναπτυξιακής οικονομικής υποδεικνύει την ολοένα και μειούμενη τάση των νέων να ασχολούνται με την καλλιέργεια γης. Την ίδια ώρα που ένα παγκόσμια -κινούμενο από τις δυνάμεις του καπιταλισμού- κύμα αστικοποίησής προωθεί την ‘’μεγάλη έξοδο’’ από την περιφέρεια στα αστικά κέντρα , Ο Hassan Turi μνημονεύει σε αυτό το άρθρο το καταστροφικό πλήγμα των παρατεταμένων περιφερειακών και τοπικών συγκρούσεων στις γεωργικές εργασίες στην περιοχή Kurram του Πακιστάν. Αυτές οι συγκρούσεις ασκούν περαιτέρω πιέσεις και  μειώνουν την προθυμία των νέων να ασχοληθούν με τη μικρής-κλίμακας γεωργία.


Με μια παγκόσμια τάση προσφυγής στην καλλιέργεια γης, που έχει προκληθεί  από την άνοδο των τιμών των τροφίμων και την ενοποίηση της βιομηχανικής γεωργίας μεγάλης κλίμακας , που όχι μόνο εκτοπίζει τους ανθρώπους από τη γη τους, αλλά οδηγεί  επίσης στην υιοθέτηση πρακτικών αυξημένης εντάσεως-ενέργειας και πρακτικών, που οδηγούν στην περεταίρω επιδείνωση του φαινομένου της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η γεωργία μικρής κλίμακας, που εδώ και πολλά χρόνια είναι ο μοναδικός και ο  μεγαλύτερος εργοδότης του αναπτυσσόμενου κόσμου, έχει τη δυνατότητα να παρέχει μια ορθολογικά οικολογική παραγωγή αγαθών, κοινωνικά δίκαιη και ικανή να απορροφήσει άνεργους -νέους που ζουν στην περιφέρεια- και είναι δύσκολο να βρούνε εργασία σε άλλους τομείς. Ωστόσο, η σύγχρονες έρευνες έχουν διαπιστώσει  ότι όλο και περισσότερο ότι οι νέοι δεν θεωρούν τη γεωργική εργασία ως μια   προτιμητέα εναλλακτική μορφή απασχόλησης. Η κατανόηση των αιτίων πίσω από τη ‘’φυγή των νέων’’ και την  ‘νεανική’ ανεργία αποτελεί βασική προτεραιότητα για την ανάπτυξη μιας μακροπρόθεσμης πολιτικής για τη νεολαία και την ενίσχυση της γεωργικής οικονομίας.

Σύμφωνα με μια έκθεση του UNDP του 2018, το Πακιστάν έχει τον μεγαλύτερο πληθυσμό νέων στον κόσμο, με το 64% του πληθυσμού να σε έχει ηλικία μικρότερη των 30 ετών. Ενώ υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού στο Πακιστάν και αλλού, η γεωργία μικρής κλίμακας δεν αξιοποιείται πλέον, καθώς οι νέοι αφήνουν τις οικογένειές τους για να αναζητήσουν δουλειά στα κέντρα των πόλεων. Αλλά σε αντίθεση με το υπόλοιπο Πακιστάν, όπου η αγροτιά μεταναστεύει σε πόλεις, οι νέοι που είναι υποψήφιοι εργάτες γης από το Kurram, μεταναστεύουν όλο και περισσότερο έξω από το Πακιστάν και γίνονται ευάλωτοι σε ευρύτερες γεωπολιτικές συγκρούσεις. Η σύγκρουση στην περιοχή έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του γεωργικού τοπίου και της αγοράς γεωργικής εργασίας του Πακιστάν, στην απομάκρυνση των νέων από τα αγροκτήματα και στην αλλαγή της γεωργίας με τρόπο που την καθιστά πλέον μη ελκυστική εργασία.

Σύγκρουση στα σύνορα

Το χωριό Bilayamin, όπου διεξήγαγα την έρευνα μου για την πτυχιακή εργασία, βρίσκεται στην περιοχή Kurram της επαρχίας Khyber Pakthhwa που συνορεύει με το Αφγανιστάν. Αυτή η περιοχή έχει πληγεί από σοβαρά φαινόμενα βίας και συγκρούσεις εδώ και δεκαετίες. Ένας άσχημος  πόλεμος «δι’ αντιπροσώπων»  με τις ΗΠΑ που διήρκησε για χρόνια και ένας ευρύτερος περιφερειακός πόλεμος είχε σοβαρό αντίκτυπο στην επιβίωση των ανθρώπων, ειδικά στη γεωργία, η οποία ήταν η κύρια πηγή εισοδήματος εδώ και δεκαετίες.

Αρχικά, τα περισσότερα νοικοκυριά απασχολούσαν μέλη της οικογένειας στη γεωργία, εκτός από τις  θαλερές γεωργικές περιόδους. Αυτά τα μοτίβα συνηθειών άλλαξαν σταδιακά μετά την άφιξη των Αφγανών προσφύγων τη δεκαετία του 1980 (από τον πρώτο Αφγανικό πόλεμο) σε στρατόπεδα προσφύγων στο Kurram. Με την έναρξη του Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας το 2001 και την επακόλουθη σύγκρουση στο Kurram, οι γεωργικές πρακτικές δέχτηκαν ένα ακόμη πλήγμα. Η γη παρέμεινε ακαλλιέργητη κατά τη διάρκεια του πολέμου και πολλοί άνθρωποι πέθαναν, υπέστησαν τραυματισμούς ή εκτοπίστηκαν. Οι αγρότες δεν μπορούσαν να διοχετεύσουν τα προϊόντα τους στις αγορές ή να αγοράσουν νέες γεωργικές εισροές. Η  πολεμική σύγκρουση ανάγκασε επίσης πολλούς ανθρώπους, ιδίως τους νέους, να εγκαταλείψουν τα χωριά αναζητώντας ασφάλεια και μια καλύτερη μοίρα. Όσοι έμειναν πίσω ενδιαφέρονταν λιγότερο για τη γεωργία, αναζητούσαν θέσεις εργασίας που σχετίζονται με την εκπαίδευσή τους, αλλά χωρίς μεγάλη επιτυχία. Παρά την αυξημένη  ζήτηση για γεωργική εργασία, η ανεργία των νέων ήταν υψηλή σε ποσοστιαίους όρους  ή οι νέοι υποαπασχολούνταν και προτιμούσαν να εγκαταλείψουν τη χώρα ως μετανάστες εργαζόμενοι στο εξωτερικό.

Επιδράσεις στις γεωργικές πρακτικές

Η έλλειψη εργασίας ώθησε τους αγρότες να αλλάξουν τα πρότυπα καλλιέργειας και τις ποικιλίες που καλλιεργούν. Πολλοί έχουν σταματήσει να καλλιεργούν ρύζι. Περισσότεροι αγρότες πλέον φυτεύουν δαμάσκηνα και οπωρώνες βερίκοκων ή εκτρέφουν ζώα. Ο πολλαπλασιασμός των αγριόχοιρων έχει εμποδίσει την καλλιέργεια αραχίδων και καλλιεργειών όπως ρύζι ή φασόλια κοντά στις όχθες του ποταμού και στα βουνά. Οι νέοι αγρότες έχουν τώρα επιφορτιστεί από τις οικογένειές τους με τη φύλαξη των καλλιεργειών τους, και συχνά μένουν ξύπνιοι όλη τη νύχτα τους τελευταίους δύο μήνες της συγκομιδής. Επιπλέον, υπάρχει μια αναδυόμενη τάση μισθωτής εργασίας με άτομα που προσλαμβάνονται καθημερινά από χωριά με μικρότερες εκτάσεις γης. Τα εμβάσματα έχουν αποκτήσει επίσης αυξανόμενη σημασία. Τα νοικοκυριά με εισόδημα από εμβάσματα αναπαράγονται επιτυχώς ξοδεύοντας χρήματα για καλύτερες γεωργικές εισροές και προσλαμβάνοντας εργασία την κατάλληλη περίοδο. Οι οικογένειες χωρίς εισόδημα από εμβάσματα, μειώνουν είτε την καλλιέργεια καλλιεργειών υψηλής έντασης εργασίας είτε εμπλέκουν περισσότερα μέλη του νοικοκυριού για μείωση των τιμών.

Αλλαγή προτιμήσεων

Η καλλιέργεια στο Kurram, όπως σε πολλά μέρη του κόσμου, αποτελούσε οικογενειακή ευθύνη, αλλά οι προτιμήσεις έχουν αλλάξει. Τα παιδιά παραδοσιακά εμπλέκονταν σε γεωργικές πρακτικές από μικρή ηλικία. Συνοδεύοντας τους ενήλικες σε αγροκτήματα, τα παιδιά συνήθιζαν να μαζεύουν νερό, τσάι, φαγητό και εργαλεία καλλιέργειας όταν οι ενήλικες ήταν απασχολημένοι. Επίσης, συνήθως θα έβοσκαν βοοειδή και θα ‘έκοβαν καυσόξυλα ή θα ολοκλήρωναν εργασίες που προορίζονται για παιδιά, όπως το ξεχορτάριασμα κρεμμυδιών. Οι έρευνες υποδεικνύουν, ότι η έκθεση των παιδιών  από μικρή ηλικία σε αγροτικές δραστηριότητες είναι εξαιρετικής  σημασίας παράγοντας που καθορίζει την ενασχόληση τους με τη γεωργία. Όμως τα παιδιά της υπαίθρου που πηγαίνουν στο σχολείο δεν εκτίθενται σε αυτές τις πρακτικές και κατά συνέπεια αρχίζουν να χάνουν το ενδιαφέρον τους για την αγροτική καλλιέργεια.

Μετά τη σύγκρουση στο Kurram, τα νοικοκυριά επιφορτίστηκαν με περισσότερες γεωργικές ευθύνες, εκείνους τους νέους που παρέμειναν στην περιοχή για να αντισταθμίσουν τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού, λόγω του πολέμου. Για παράδειγμα, πριν από τη σύρραξη, τα παιδιά δεν συμμετείχαν σε επίμοχθη εργασία. Ωστόσο, αυτό άλλαξε μετά την  σύγκρουση, η οποία φαίνεται να δημιούργησε μια αποστροφή για τη γεωργία καθώς η νεολαία άρχισε να αισθάνεται ότι έχει δουλέψει υπερβολικά πολύ. Οι περισσότεροι που εξακολουθούν να ασχολούνται με τη γεωργία το βλέπουν ως μεταβατική φάση πριν ένα εξασφαλισμένο μέλλον  στις πόλεις. Ωστόσο, ορισμένοι συνεχίζουν να περιμένουν και να μην φτάνουν ποτέ στην ‘’γη της επαγγελίας’’ που γι’ αυτούς είναι η πόλη, και  αναρωτιούνται εάν αυτή η προσωρινή φάση θα τελειώσει ποτέ έχοντας  απαυδήσει από το αυξανόμενο βάρος που έχουν φορτωθεί στις πλάτες τους.

Τα αποτελέσματα των πολλαπλών συγκρούσεων που αντιμετωπίζει η περιοχή Kurram στο Πακιστάν είχαν ισχυρό αντίκτυπο στις ζωές αυτών των ανθρώπων, επιδεινώνοντας μια παγκόσμια απομάκρυνση από τη γεωργία μικρής κλίμακας προς τις πόλεις ή προς τη βιομηχανική γεωργία. Η γεωργία μικρής κλίμακας, η οποία μπορεί να αντιμετωπίσει το αυξανόμενο πρόβλημα της ανεργίας των νέων στις περιφέρειες, είναι  αναγκαίο να καταστεί πιο ελκυστική για τους νέους, οι οποίοι θα πρέπει να την αντιμετωπίσουν ως μια βιώσιμη επιχειρηματική δραστηριότητα ή εργασία, ως βιώσιμο τρόπο ζωής και όχι ως οικογενειακή ευθύνη.


 Το άρθρο αποτελεί συντομευμένη και τροποποιημένη έκδοση ενός άρθρου που δημοσιεύθηκε αρχικά στο Jamhoor.


Λίγα λόγια για το συγγραφέα του άρθρου:

Ο Sibth ul Hassan Turi είναι  υπότροφος του προγράμματος: Orange Knowledge Programme,  σπούδασε στο ISS το έτος 2016/2017. Κατάγεται από την περιφέρεια Kurram της Khyber Pakhtunkhwa και είναι μέλος του εργατικού κόμματος του Ισλαμαμπάντ (Awani Workers Party Islamabad/Rawalpindi).

Το άρθρο μεταφράστηκε από τη Χρυσάνθη Κούτρη, μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο International Institute of Social Studies, με εξειδίκευση στα οικονομικά  της ανάπτυξης και ερευνητικά ενδιαφέροντα στο πεδίο: Children and Youth in Development.